گذار اپیدمیولوژیک و تغییر سیمای سلامت

Authors

احمد خسروی

رضا چمن

abstract

گذار اپیدمیولوژیک با تغییر الگوی علل مرگ­ومیر و بیماری توأمان با گذار دموگرافیک و تغییرات حاصل از آن در ترکیب سنی جمعیت واقعیتی به نام تغییر سیمای سلامت را بدنبال داشته است. به­طور مشخص تاکنون جامعه جهانی با سه گذار اپیدمیولوژیک عمده مواجه بوده، به­طوری­که اولین مرحله گذار، در اواخر دوره پارینه سنگی (paleolithic) و دوران نوسنگی (neolithic)، حادث گردیده و مشخصه بارز این دوره بروز و شیوع بالای بیماری­های عفونی و فوق­العاده مسری و متعاقب آن مرگ­ومیر بسیار زیاد ناشی از این عوامل بوده است و هم­چنین جنگ، قحطی و خشکسالی از مهم­ترین عوامل تعیین­کننده مرگ و بیماری در جامعه جهانی محسوب می­شدند. دومین گذار، با آغاز انقلاب صنعتی شکل گرفت و مشخصات این دوره عبارتند از کاهش بیماری­های عفونی به دنبال بهبود شرایط زندگی و تأمین تسهیلات بهداشتی و کشف برخی واکسن­ها و آنتی­بیوتیک­ها که به پیشگیری و کنترل بیماری­های عفونی کمک شایان توجهی نمود. بالاخره سوّمین گذار که از حدود سه دهه قبل آغاز گردیده مبتنی بر بروز و شیوع روز افزون بیماری­های مزمن و غیرواگیر می­باشد. در کشور جمهوری اسلامی ایران در یکی دو دهه اخیر شاهد آنیم که با توسعه تکنولوژی و گسترش زیر ساخت­های صنعتی، افزایش شهرنشینی، کنترل نسبی بیماری­های عفونی خصوصاً بیماری­های قابل پیشگیری با واکسن، کاهش میزان­های مرگ­ومیر کودکان، تغییر ساختار سنی جمعیت و افزایش درصد جمعیت سالمندان کشور و با افزایش امید زندگی و هم­چنین به تبع تأثیرات ناشی از تغییرات و تحولات جهانی و بین­المللی تغییرات گسترده­ای در سبک زندگی و به تبع آن سیمای علل بیماری و مرگ­ومیر مردم کشورمان به وقوع پیوسته است. اکنون شایع­ترین علل مرگ به ترتیب بیماری­های قلبی- عروقی، سوانح و حوادث و سرطان و تومورهاست و از طرفی بیماری­های نوپدید و بازپدید عفونی (ایدز، سل، هپاتیت ویروسی و..) را باید جدی گرفت و هم­چنین آسیب­های روانی- اجتماعی همچون اعتیاد، افسردگی و خودکشی بخش قابل توجهی از بار بیماری­ها را به­خود اختصاص داده­اند. پیشگیری و کنترل عوامل خطری همچون کم تحرکی، عادات نامناسب غذایی، اعتیاد، استعمال دخانیات، آلودگی محیط زیست با آلاینده­های جدید و عدم رعایت اصول ایمنی ترافیک شرایط ویژه­ای ایجاد نموده و این شرایط دشوار و پیچیده برنامه­ریزی­ها و سیاستگذاری­های خاص خود را نیاز دارد. برنامه­های غربالگری بیماری­های مزمن و سرطان­ها و هم­چنین مشاوره بیماری­ها و اختلالات رفتاری و روانی اکنون از اولویت برخوردارند و ارتقای کیفیت زندگی همزمان با افزایش امید زندگی از مهم­ترین دغدغه­های متولیان سلامت جامعه است. پرواضح است که مدیریت این شرایط و کنترل این عوامل مشارکت فعالانه و آگاهانه بخش­های مختلف توسعه را می طلبد و به­طور مشخص انتظار آن می رود که با شتاب هرچه بیش­تر برنامه­های علمی، آموزشی و هم­چنین اجرایی و عملیاتی ما در سطوح مختلف ستادی و محیطی متناسب با این تحولات و اولویت­ها طراحی و به اجرا گذاشته شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دیسانتری باسیلی و تغییر سیمای اپیدمیولوژیک آن

مقدمه. دیسانتری باسیلی توسط گونه های باکتریایی موجود در جنس شیگلا ایجاد می شود. عفونت های ناشی از گونه های شیگلا یکی از عوامل مهم ایجاد اسهال در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. در این مطالعه سیمای دیسانتری ناشی از شیگلا از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار می گیرد. مواد و روش کار. این مطالعه شامل مرور و جمع بندی اطلاعات جدید مربوط به دیسانتری باسیلی در کشور می باشد. موارد اندمیک شیگلوز در سال...

full text

استحاله و تغییر هستی‌شناختی در آیین‌های گذار

آیین در واقع بیان نمادین و گاهی رازآمیز ارزش‌های فرهنگی و دینی یک جامعه است. ساختار آیین متأثر از اسطوره‌ها و باورهای متافیزیکی و گاهی مادی مردمی است که در طول سالیان متمادی به آن عمل کرده و آنرا حفظ می‌کنند. از مهم‌ترین و متداول‌ترین آیین‌های رایج جوامع بشری آیین گذار است. آیینی که مقاطع مهم زندگی انسان را به او گوشزد کرده و به مرور نقش‌ها و مسؤولیت‌های جدید و متعالی‌تری را به او می‌سپارد. فرد...

full text

تغییر در الگوهای جهانی سلامت و بیماری: انتقال جمعیتی و انتقال اپیدمیولوژیک

با شروع قرن بیستم این امرآشکار شد که مرگ و میر در بسیاری از کشورهای غربی کاهش یافته و باروری در حال کاهش است. این تجربه تاریخی به ظهور تئوری بزرگ جمعیتی یعنی انتقال جمعیتی یا تئوری انتقال منجر شد. آگاهی از دگرگونی سیمای سلامتی در هر کشور از مهمترین اطلاعاتی است که در برنامه توسعه اجتماعی و برنامه ریزی برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جامعه مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تار...

full text

دگرگونی سیمای سلامت در ایران

Background and objectives: Data on transitions in health status are among the most important types of information used for promotion of health and social development. Health transition comprises two elements: demographic and epidemiologic transition. This paper depicts the health transition in I.R. Iran over the last few decades. Methods: We used demographic data gathered over the last 45 ye...

full text

وضعیت سلامت سالمندان استان خوزستان (مطالعه‌ی سیمای سلامت سالمندان کشور)

Background: Older people are vulnerable in terms of health status. The elderly`s Khuzestan due to the very warm weather of this region are more at risk for health problems. This study is a report on the health status of the elderly in Khuzestan province in 2012. Methods: This is a Cross-sectional study, with multi-level proportional cluster Random sampling among people aged ≤ 60 years of Kh...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دانش و تندرستی

جلد ۵، شماره ۰۴، صفحات ۰-۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023